ป่าแดดดินแดนสาวงาม

"ป่าแดดข้าวหอม ธาตุจอมสูงสง่า หุ่นฟางสัตว์ป่า ถ้ำผาแหล่งธรรม งามล้ำผ้าไหม"

จัดทำโดย นางสาว ชไมพร ยามี
                  รหัสนักศึกษา 581420014 วทบ.คณิตศาสตร์
                  มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

ลักษณะภูมิประเทศ

       อำเภอป่าแดดมีภูเขาและป่าไม้ล้อมรอบทั้งสี่ด้าน ทางด้านทิศตะวันออกส่วนใหญ่เป็นภูเขาและป่าไม้ ทางราชการได้กำหนดเป็นป่าสงวนแห่งชาติขึ้นเรียกว่า "ป่าแม่พุง" ทางทิศตะวันตกเป็นป่าสงวนแห่งชาติอีกป่าหนึ่ง เรียกว่า "ป่าแม่ปีม" สภาพพื้นที่ทั่วไปของอำเภอป่าแดด เป็นที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำพุงไหลผ่านจากทิศตะวันตกจากตำบลป่าแงะ ผ่านบ้านแม่พุง ตำบลป่าแดด ผ่ายบ้านวังผา ตำบลสันมะค่า อำเภอป่าแดด และมีภูเขาสำคัญชื่อ "ดอยงาม" ซึ่งเป็นเขตกั้นระหว่างอำเภอพานกับอำเภอป่าแดด

อ้างอิง : https://goo.gl/VzkGJm

ที่ตั้งและอาณาเขต

       - ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพาน อำเภอเมืองเชียงราย และอำเภอเทิง

       - ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเทิง และอำเภอจุน (จังหวัดพะเยา)

       - ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอจุน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอภูกามยาว และอำเภอแม่ใจ (จังหวัดพะเยา)

       - ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพาน

อ้างอิง : https://goo.gl/dthlpa 

ประชากร

ตามสถิติข้อมูลอำเภอป่าแดด สำรวจเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2557 ดังนี้

       - ประชากรชาย 13,095 คน

       - ประชากรหญิง 13,181 คน

รวมทั้งสิ้น 26,276 คน

       - จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 7,544 ครัวเรือน

       - จำนวนหลังคาบ้านทั้งหมด 7,544 หลังคาบ้าน

       - พื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมด 123,571 ไร่

       - จำนวนครัวเรือนที่ทำเกษตร 6,737 ครัวเรือน

       - จำนวนผู้นำเกษตรกร 58 คน

 

ประเพณี

ประเพณีตานก๋วยสลาก เป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาลได้มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงรุ่นคุณปู่-ย่า/ตา-ยาย/พ่อ-แม่ และลูกหลานในปัจจุบัน เรื่องมีอยู่ว่ามีนางยักษิณีตนหนึ่งมักจะเบียดเบียนผู้คนอยู่เสมอ ครั้นได้ฟังธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว นางก็บังเกิดความเลื่อมใสศรัทธานิสัยใจคอที่โหดร้ายก็กลับเป็นผู้เอื้ออารีแก่คนทั่วไปจนผู้คนต่างพากันซาบซึ้งในมิตรไมตรีของนางยักษิณีตนนั้น ถึงกับนำสิ่งของมาแบ่งปันให้ แต่เนื่องจากสิ่งของที่ได้รับมีจำนวนมาก นางยักษิณีจึงนำสิ่งของเหล่านั้นมาทำเป็นสลากภัต แล้วให้พระสงฆ์/สามเณร จับสลากด้วยหลักอุปโลกนกรรม คือสิ่งของที่ถวาย มีทั้งของของมีราคามากและมีราคาน้อยแตกต่างกันไปตามแต่โชคของผู้ได้รับ การถวายแบบจับสลากของนางยักษิณีจึงนับเป็นครั้งแรกของประเพณีทำบุญสลากภัตในพุทธศาสนา

อ้างอิง : http://goo.gl/LU2GKQ

งานประเพณีแห่เทียนพรรษา เป็นงานประเพณีที่รวมความผูกพันของชุมชนท้องถิ่น โดยเริ่มตั้งแต่การที่ชาวบ้านร่วมบริจาคเทียนเอามาหลอม หล่อเป็นเทียนเล่มใหญ่เล่มเดียวกัน เป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีกลมเกลียวในหมู่คณะไปในตัว การสรรหาภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่มีฝีมือทางช่าง มีความรู้ ความชำนาญในเรื่อง การทำลวดลายไทย การแกะสลักลวดลายลงบน ต้นเทียน การทำเทียนให้เป็นลายไทย แล้วนำไปติดบนต้นเทียน การประดับด้วยผ้าฝ้าย ผ้าไหม ดอกไม้สด ล้วนแล้วแต่เป็นฝีมือของช่างในท้องถิ่น ส่วนการจัดขวนแห่ก็ล้วนแต่ใช้ของพื้นเมือง เช่น เครื่องแต่งกายขอขบวนฟ้อน จะใช้ผ้าพื้นเมืองเป็นหลัก การฟ้อนรำจะใช้ท่ารำที่ดัดแปลงมาจาก วิถีชีวิต การทำมาหากินของชาวบ้าน เป็นท่ารำในรูปแบบของศิลปะที่งดงาม ดนตรีประกอบก็เป็น เครื่องดนตรีประจำถิ่น ผสมเข้ากับการขับร้องที่สนุกสนานเร้าใจ ทำให้งานประเพณีนี้ยิ่งใหญ่ ประชาชนต่างเฝ้ารอคอย

อ้างอิง : http://goo.gl/ZQ8lEj

ฟ้อนโปงลาง โปงลางเดิมเป็นชื่อของโปงที่แขวนอยู่ที่คอของวัวต่าง โปงทำด้วยไม้หรือโลหะ ที่เรียกว่าโปงเพราะส่วนล่างปากของมันโตหรือพองออก ในสมัยโบราณชาวอีสานเวลาเดินทางไปค้าขายยังต่างแดน โดยใช้บรรทุกสินค้าบนหลังวัว ยกเว้นวัวต่างเพราะเป็นวัวที่ใช้นำหน้าขบวนผูกโปงลางไว้ตรงกลางส่วนบนของต่าง เวลาเดินจะเอียงซ้ายทีขวาทีสลับกันไป ทำให้เกิดเสียงดัง ซึ่งเป็นสัญญาณบอกให้ทราบว่าหัวหน้าขบวนอยู่ที่ใด และกำลังมุ่งหน้าไปทางไหนเพื่อป้องกันมิให้หลงทาง

อ้างอิง : http://goo.gl/EQTIGm

งานข้าวหอม เป็นงานที่จะจัดแสดงสินค้า ผลิตภัณฑ์อาหาร และผลผลิตทางการเกษตรของแต่ละหมู่บ้านภายในชุมชน ภายในงานจะมีการประกวดธิดาข้าวหอม  การประกวดธิดาจำแลง มีการโชว์ฟ้อนรำและการละเล่นต่างๆ

อาหารพื้นบ้าน

แกงฮังเล มี 2 ชนิด คือ แกงฮังเลม่าน และ แกงฮังเลเชียงแสน เชื่อกันว่าเป็นอาหารที่ได้รับอิทธิพลมาจากพม่า สำหรับแกงฮังเลเชียงแสนจะแตกต่างตรงที่มีถั่วฝักยาว มะเขือยาว พริกสด หน่อไม้ดอง งาขาวคั่ว เพิ่มเข้ามา (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, หน้า 490) และใช้เป็นส่วนผสมของแกงโฮะ (เทียนชัย สุทธนิล, สัมภาษณ์, 19 มิถุนายน 2550)

อ้างอิง : http://goo.gl/MkpWMr
             https://goo.gl/Dbb31I

น้ำพริกอ่อง นับเป็นน้ำพริกพื้นบ้านล้านนาที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายพอๆ กับน้ำพริกหนุ่ม ลักษณะเด่นของน้ำพริกอ่อง คือมีสีส้มของสีมะเขือเทศและพริกแห้ง ที่เคี่ยวจนเป็นน้ำขลุกขลิก มีน้ำมันลอยหน้าเล็กน้อย มีสามรส คือ เปรี้ยว เค็ม เผ็ด เล็กน้อย และรสหวานตาม นิยมรับประทานกับผักสดหรือผักต้มก็ได้ (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, หน้า 3258; อัมพร โมฬีพันธ์, สัมภาษณ์, 6 กรกฎาคม 2550) บางสูตร ผัดหมูก่อนแล้ว จึงตามด้วยเครื่องปรุงและมะเขือเทศภายหลัง บางสูตร โขลกเนื้อหมู เครื่องปรุงและมะเขือเทศให้เข้ากันก่อน จึงนำไปผัดกับน้ำมันพืช บางสูตร ใส่ถั่วเน่าแข็บหรือใส่เต้าเจี้ยว ในการปรุงรส (อัมพร โมฬีพันธ์, สัมภาษณ์, 6 กรกฎาคม 2550)

อ้างอิง : http://goo.gl/7PldnR

              https://goo.gl/TROAcX

จอผักกาด เป็นตำรับอาหารที่ใช้ผักกาดกวางตุ้งที่กำลังออกดอก หรือเรียกว่า ผักกาดจ้อน หรือผักกาดดอก ซึ่งปรุงด้วย เกลือ กะปิ ปลาร้าหรือกะปิ ปรุงรสด้วยน้ำมะขามเปียกหรือมะขามสด ใส่กระดูกหมูด้วยก็ได้ ซึ่งบางแห่งนิยมใส่น้ำอ้อย ลงไปด้วย บางสูตรใส่ถั่วเน่าแข็บ หรือถั่วเน่าแผ่นย่างไฟ นิยมรับประทานกับพริกแห้งทอด ตัดเป็นท่อน โรยหน้าแกง หรือรับประทานต่างหาก แล้วแต่ชอบ (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, 1790 ; อัมพร โมฬีพันธ์, สัมภาษณ์, 6 กรกฎาคม 2550)

อ้างอิง : http://goo.gl/RaZIle         https://goo.gl/UQTiS2

แกงกระด้าง บ้างเรียกว่า แกงหมูกระด้าง แกงหมูหนาว นิยมใช้ขาหมูทำ เพราะเป็นส่วนที่มีเอ็นมาก เป็นส่วนที่ทำให้แกงข้น เกาะตัว หรือกระด้างง่าย แต่ปัจจุบันมีการเติมผงวุ้นเย็น เพื่อช่วยให้แกงกระด้างได้ดีและเร็วขึ้น แกงกระด้างมี 2 สูตร คือแบบเชียงใหม่ และแบบเชียงราย สำหรับแกงกระด้างแบบเชียงรายจะใส่เครื่องแกงลงไปขณะต้มขาหมู และจะมีสีส้มจากพริกแห้ง (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, 475; ดีกิจ กัณทะกาลังค์, 2550, สัมภาษณ์)

อ้างอิง : http://goo.gl/FlOQl9

             https://goo.gl/eXUl9Q

สถานที่ท่องเที่ยว

อ่างเก็บน้ำห้วยแดด เป็นโครงการชลประทานขนาดเล็กเร่งด่วนที่ทางรัฐบาลสร้างให้กับชาวบ้านโรงช้าง เมื่อปี พ.ศ. 2537 เพื่อใช้ประโยชน์และบำรุงรักษา ร่วมกันโดยการชลประทานขนาดเล็กที่ 2 กรมชลประทานเป็นฝ่ายทำการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยแดด ตั้งอยู่หมู่ที่ 7 ตำบลโรงช้าง อำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย ปัจจุบันอ่างเก็บน้ำห้วยแดดได้จัดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวในตอนเทศกาลสงกรานต์ อีกแห่งหนึ่งในอำเภอป่าแดด 

อ้างอิง : https://goo.gl/WSzNOU

ถ้ำผาจรุย หรือ ถ้ำพระอภิรมย์ ตั้งอยู่ที่ตำบลป่าแงะ อำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย อยู่ห่างจากตัวจังหวัดไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 60 กิโลเมตร อยู่ทางทิศเหนือของอำเภอแป่แดดทางทิศตะวันออกเยงใต้ของจังหวัดเชียงราย ความยาวของดอยที่ตั้งถ้ำนี้ประมาณ 1.8 กิโลเมตร วางวาดตัวตามแนวนอนทิศเหนือ-ใต้ ส่วนตัวถ้ำอยู่ทางด้านใต้สุดของดอยลูกนี้

       ถ้ำผาจรุยนั้นเป็นถ้ำที่มีความศักดิ์สิทธิ์สวยงาม ทั้งยังมีพระพุทธรูปประดิษฐานในบริเวณถ้ำ เนื้อที่บริเวณวัดถ้ำผาจรุยนั้นมี พื้นที่ประมาณ 60 ไร่ ลักษณะของถ้ำผาจรุยนั้นมีลักษณะเป็นภูเขาตั้งโดดเด่นแยกตัวออกมาจากภูเขาลูกอื่น ซึ่งภายในประกอบด้วย ภูเขาเล็ก ๆ สลับซับซ้อนอย่างลงตัวและสวยงาม นอกจากนั้นยังมีถ้ำเล็กถ้ำน้อยกระจัดกระจายอยู่โดยทั่วไป

       ตัวถ้ำตั้งอยู่ในกลุ่มดอยที่มีขนาดไล่เลี่ยกัน 4 ลูก โดยอย่ในลูกที่อยู่ใต้สุด เป็นดอยที่ส่วนใหญ่เป็นหินปูน มีต้นไม้ใหย๋ปกคลุทอยู่ เช่น ไม้ลุง ไม่ตะแบก ต้นจันทร์ผา และไม้เนื้ออ่อนอีกหลายชนิด ดอยนี้สูงประมาณ 80-9ๆ เมตร ไยวประมาณ 1,300 เมตร ดอยลูกอื่นที่อยู่ใกล้เคียงกันนี้เป็นดอยที่มีการสัมปทานในการระเบิดหิน ดังนั้นบนดอยที่มีการระเบิดหินจึงไม่มีต้นไม้ขึ้น มีการสร้างถาวนวัตถุเพิ่มขึ้นหลายอย่าง เช่นสระน้ำ ศาลาพักร้อน รั้ว เป็นต้น

อ้างอิง : https://goo.gl/pT5i6f

สถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง

น้ำตกปูแกง ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติดอยหลวง เป็นน้ำตกขนาดกลางไหลเป็นโขดหินที่เป็นเพิงผาสวยงามแปลกตา เกิดจากการทับถมของหินปูนที่ปนมากับน้ำ ทำให้เกิดหินงอกหินย้อย และถ้ำมากมายในบริเวณน้ำตก เป็นน้ำตกที่มีความสวยงามมากแห่งหนึ่ง มีจำนวน 9 ชั้น น้ำตกแต่ละชั้นห่างกันไม่มาก  มีอ่างและวังน้ำให้ลงเล่นน้ำ เป็นน้ำตกที่ขึ้นชื่อของ อ.พาน และเป็นส่วนหนึ่งของ อช.ดอยหลวง น้ำตกปูแกง  ตั้งอยู่บริเวณบ้านปูแกง ต.แม่เย็น อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย โดยปกติจะมีราษฎรในท้องถิ่นเดินทางไปเที่ยวพักผ่อนอยู่เป็นประจำ

อ้างอิง : https://goo.gl/97q4jb

             https://goo.gl/wjMNal

             http://goo.gl/bEo5xz

ไร่บุญรอด เป็นไร่ของบริษัท บุญรอด ผู้ผลิตเบียร์สิงห์ เส้นทางเดียวกับวัดร่องขุน อ.เมือง จ.เชียงราย เป็นแหล่งท่องเที่ยว เชิงเกษตรแห่งใหม่ ภายในไร่บุญรอดนอกจากจะมีแปลงปลูกข้าวบาร์เลต์ของเบียร์สิงห์ซึ่งอยู่ด้านหน้าแล้ว ยังมีพื้นที่เกษตรกรรม และไร่ชากว่า 600 ไร่  ไร่บุญรอด ปลูกพืชหลายชนิดตามความเหมาะสมกับสภาพดิน ทั้งไม้ผล อาทิ พุทรา มะเฟือง สตอเบอรี่ มะเขือเทศ ลิ้นจี่ ลำไย มะม่วง กระท้อน พืชสวนมีชาพันธุ์อู่หลง มะนาว หม่อน ส่วนพื้นที่ราบจะปลูกพืชไร่ที่มีชื่อเสียง เช่น ข้าวบาร์เลย์ และข้าว และพืชผัก เช่น บร็อกโคลี่ ฟาร์มเห็ดหอม และการทำฟาร์มปศุสัตว์ เลี้ยงวัวนม เป็นต้นรวมทั้งแปลงเกษตรผสมผสาน และพื้นที่จัดสวนดอกไม้ นานาพรรณ ให้นักท่องเที่ยวได้ถ่ายภาพ นอกจากนี้ยังสามารถชมทัศนียภาพอันงดงามในบรรยากาศแห่งขุนเขาเมืองเหนือ ชมพระอาทิตย์ยามเย็นก่อนลับขอบฟ้า และรับประทานอาหารอร่อยได้ที่ ร้านอาหารภูภิรมย์ บนจุดชมวิว 360 องศา อีกด้วยมีร้านกาแฟเบอเกรี่ ซึ่งตั้งอยู่ทางเข้าไร่ และ ร้านค้าขายผลิจภัณฑ์ที่มาจากไร่ ไม่ว่าจะเป็น ชา ไวน์ มะเฟือง และมะเขือเทศซึ่งคอนเฟิร์มว่ามะเขือเทศที่ ไร่บุญรอด รสชาติ หวานอร่อนกรอบมาก

อ้างอิง : http://goo.gl/yWdAik

             https://goo.gl/O1kbFg

             https://goo.gl/yU1qfv

             https://goo.gl/2e2zTB

วัดร่องขุ่น เริ่มก่อสร้างตั้งแต่ พ.ศ. 2540 โดยท่านอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ จิตรกรชั้นแนวหน้าของไทย ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจในการสร้างมาจาก3 สิ่งต่อไปนี้คือ

1. ชาติ : ด้วยความรักบ้านเมือง รักงานศิลป์ จึงหวังสร้างงานศิลปะที่ยิ่งใหญ่ไว้เป็นสมบัติของแผ่นดิน 2. ศาสนา : ธรรมะได้เปลี่ยนชีวิตของอาจารย์เฉลิมชัยจากจิตที่ร้อนกลายเป็นเย็น จึงขออุทิศตนให้แก่พระพุทธศาสนา 3. พระมหากษัตริย์ : จากการเข้าเฝ้าฯ ถวายงานพระองค์ท่านหลายครั้ง ทำให้อาจารย์เฉลิมชัยรักพระองค์ท่านมาก จากการพบเห็นพระอัจฉริยะภาพทางศิลปะและพระเมตตาของพระองค์ท่าน จนบังเกิดความตื้นตันและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ

อ้างอิง : http://goo.gl/ZC68rC

             https://goo.gl/BVgFI1
             https://goo.gl/z59aHb
             https://goo.gl/wl9qZM
             https://goo.gl/RQUA6L

ประวัติ

        อำเภอป่าแดดเดิมเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอพาน ชื่อว่า ตำบลป่าแดด เป็นท้องที่ทุรกันดารและตั้งอยู่ห่างไกลจากตัวอำเภอพาน การเดินทางไปมาเพื่อติดต่อราชการกับที่ว่าการอำเภอพานแต่ละครั้งต้องเดินเท้า เนื่องจากไม่มียานพาหนะใด ๆ และด้วยระยะทางไกลทำให้ต้องมีการพักค้างแรมระหว่างการเดินทาง ส่วนสัมภาระต่าง ๆ ก็ต้องใช้คนแบกหาม และด้วยราษฎรส่วนใหญ่ไม่ได้รับความสะดวกในการเดินทาง นายสง่า ไชยพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายในสมัยนั้นได้รายงานต่อกระทรวงมหาดไทย ขอตั้งเป็นกิ่งอำเภอ กระทรวงมหาดไทยจึงมีประกาศเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2512 ให้ยกฐานะตำบลป่าแดดขึ้นเป็น กิ่งอำเภอป่าแดด และให้ขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2512 และในวันที่ 23 มิถุนายน ของปีเดียวกัน ได้มีการประกอบพิธีเปิดที่ว่าการกิ่งอำเภอป่าแดด ต่อมากิ่งอำเภอป่าแดดเป็นชุมชนที่หนาแน่นขึ้นและมีสภาพเจริญขึ้นกว่าเดิมมาก ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้นจึงอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 192 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และมาตรา 56 วรรค 2 แห่งประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 218 ลงวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2515 ตราพระราชกฤษฎีกาตั้งกิ่งอำเภอป่าแดด อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เป็น อำเภอป่าแดด ขึ้นกับจังหวัดเชียงรายเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2518 ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 92 ตอนที่ 166 ลงวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2518 

อ้างอิง : https://goo.gl/Nxp9Ci

              https://goo.gl/EAvm97